[ Pobierz całość w formacie PDF ]
mianem systemowej, sprowadza siÄ™ do zaistnienia samorzÄ…dowo-demokratycz-
25
Istnieją także związki lokalnych działań interwencyjnych z interwencyjnymi działaniami
organizowanymi na szczeblu międzynarodowym. Typowym przykładem takiej kooperacyjnej
interwencji na rynku pracy był zorganizowany w 1982 roku przez kraje EWG i OECD specjalny
program ukierunkowany na pobudzanie inicjatyw lokalnych w dziedzinie tworzenia miejsc pracy
i likwidacji przyczyn bezrobocia, który obok szeregu różnorodnych działań bazował na ini-
cjatywach władz lokalnych. W Europie Zachodniej jest on skrótowo określany jako ILE (Initiative
Locale pour la Création d Emploi). Szerzej na ten temat w: B. Gruchman, K. Zawisny, op. cit.,
s. 72; OECD, Creating Jobs at the Local Level. Local Initiatives for Employment Creation, Paris
1985.
26
Zbieżne poglądy w tej materii prezentuje Z. Dąbrowski, op. cit., s. 116.
27
Szerzej na ten temat w: A. Karpiński, Zakres interwencji państwa we współczesnych
gospodarkach rynkowych. Próba uogólnienia doświadczeń praktyki światowej, Wrocław War-
szawa Kraków 1992, s. 259 i 268.
LOKALNY INTERWENCJONIZM SAMORZDOWY... 89
nego modelu gminy. Model ten gwarantuje wspólnocie samorządowej możli-
wość samodzielnego wyboru kierunku i formy rozwoju lokalnego28. Demokra-
tyczno-samorządowy ustrój tej podstawowej jednostki administracyjnej ozna-
cza, że państwo przekazało jej szerokie kompetencje, w ramach których może
ona swobodnie dysponować bogatą paletą instrumentalną popartą odpowiednim
dla niej kapitałem. Model ten sprzyja rozwojowi kreatywności społeczeństwa
i władz lokalnych, która objawia się realizacją wielu zadań fakultatywnych,
a towarzyszący im nadzór państwa ogranicza się wyłącznie do kontroli legalno-
ści prawnej podejmowanych działań. Aącząc te spostrzeżenia, można stwier-
dzić, iż interwencjonizm gmin ma tym większą szansę zaistnieć w pełnym
wymiarze, im bliższe są one ideałowi modelu samorządowo-demokratycznego.
Drugą grupą niezbędnych do spełnienia warunków są: przyjęcie przez
władze lokalne właściwego stylu kierowania rozwojem gminy oraz zaist-
nienie aktywnych postaw społecznych wywodzących się z lokalnych tradycji
samorządowych. Wydaje się, że pierwszy z tej grupy czynników ma znaczenie
największe. Przesądza on o stopniu akceptacji władz lokalnych dla idei inter-
wencjonizmu, a jednocześnie wyraża zakres teoretycznej i praktycznej wiedzy
o metodologii wdrażania jej w życie. Poza tym postawa władz lokalnych jest
w stanie skutecznie mobilizować społeczność nawet wtedy, gdy nie może się
ona poszczycić wieloletnimi tradycjami samorządowymi29.
Gdy sumujemy powyższe uwagi, nieodparcie nasuwa się wniosek, że wa-
runki zaistnienia interwencjonizmu samorządowego są dalece zbieżne z warun-
kami charakterystycznymi dla ekonomiczno-rozwojowego wariantu samorzÄ…-
dowo-demokratycznego modelu gminy. Wariant ten, charakterystyczny dla
USA, Kanady i Australii, różni się tym od pozostałych wariantów samo-
rządowo-demokratycznej gminy30, że władze lokalne przyjmują za swój nad-
rzędny cel stymulowanie rozwoju gospodarczej sfery gminy. Przedstawiony
wniosek pozwala twierdzić, iż rozwój lokalnych koncepcji, warunków i działań
interwencjonistycznych jest tożsamy z ewolucją modelu gminy w kierunku
wariantu ekonomiczno-rozwojowego. Prezentując tę własność w konwencji
zdarzeń dokonanych, dochodzimy do konkluzji, iż gmina podejmująca w ra-
mach lokalnej polityki gospodarczej złożone działania interwencyjne (stosująca
interwencjonizm lokalny) to gmina o charakterze ekonomiczno-rozwojowym.
28
Por. R. Brol, Rozwój lokalny nowa logika rozwoju gospodarczego (w:) Gospodarka
lokalna w teorii i w praktyce, Prace Naukowe AE we Wrocławiu, nr 785, Wrocław 1998, s. 12 i n.
29
Stwierdzenie to zostało oparte na wynikach badań własnych przeprowadzonych podczas
realizacji strategii rozwoju lokalnego gmin: Dzierżoniów, Jelenia Góra, Lądek Zdrój, Nowo-
grodziec, Polkowice, Starachowice, Rudna, Węgliniec oraz Wronki.
30
Do podstawowych wariantów samorządowo-demokratycznej gminy obok wariantu ekono-
miczno-rozwojowego zaliczamy wariant kliencko-patronacki oraz wariant gminy państwa opie-
kuńczego. Kliencko-patronacka forma funkcjonowania samorządu lokalnego sprowadza się do
obdarowywania społeczności lokalnej będącymi w aktualnej dyspozycji dobrami, środkami lub
inwestycjami w zamian za poparcie podczas wyborów oraz w czasie kluczowych momentów
kadencji. Wariant gminy państwa opiekuńczego zorientowany jest na cały kompleks zagadnień
rozwoju lokalnego, jednak szczególną wagę przywiązuje się w nim do rozwoju usług publicznych.
Służyć ma to maksymalizacji konsumpcji zbiorowej wspólnoty lokalnej.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]