[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Wojsk Powietrznych, przez którego szczeliny przenikał mrozny, południowy wicher.
Towarzyszyły prezydentowi jedynie żona Hortensia Busi i siostra Laura. Dawny czło-
nek służb wywiadowczych junty wojskowej, który wkroczył wraz z pierwszymi zdobyw-
cami do paÅ‚acu La Moneda, oÅ›wiadczyÅ‚ amerykaÅ„skiemu dziennikarzowi àomasowi
Hauserowi, że widział zwłoki prezydenta z rozwaloną głową i resztkami mózgu roz-
pryśniętymi na podłodze i na ścianach . Pewnie dlatego, gdy wdowa poprosiła, by po-
kazano jej twarz męża w trumnie, żołnierze odmówili i mogła zobaczyć jedynie ciało
owinięte w prześcieradło. Pochowano go na cmentarzu Zwiętej Agnieszki, w rodzinnym
grobowcu Marmaduque a Grove a, a jedyną wiązankę kwiatów złożyła żona, mówiąc:
Tu spoczywa Salvador Allende, prezydent Chile . Sądzono, że w ten sposób znajdzie
się poza zasięgiem publicznego uwielbienia, ale okazało się, że to niemożliwe. Grób jest
wciąż celem nieustannych pielgrzymek, a niewidzialne ręce składają tam ciągle świeże
kwiaty. Usiłując temu zapobiec, rząd rozpuścił pogłoskę, że zwłoki gdzieś przeniesiono,
mimo to kwiaty leżą nadal.
Druga kultowa postać młodego pokolenia to Pablo Neruda. Uwielbienie dla niego
jest szczególnie widoczne w Isla Negra, gdzie stoi jego dom. Mimo nazwy ta legendarna
50
mieścina nie jest żadną wyspą, tym bardziej czarną; to rybacka osada leżąca w odległo-
ści czterdziestu kilometrów na południe od Valparaiso przy drodze na San Antonio, ze
ścieżkami z żółtego piasku, wśród niebotycznych sosen, nad zielonym gniewnym mo-
rzem o potężnych falach. Pablo Neruda miał tu dom, do którego pielgrzymują dziś
zakochani z całego świata. Pojechaliśmy tam z Franzem, żeby jeszcze przed przyby-
ciem ekipy francuskiej, kończącej zdjęcia w porcie w Valparaiso, ustalić kolejność ujęć.
Dyżurujący karabinier pokazał nam, gdzie był most, gdzie gospoda, gdzie pozostałe
miejsca, uwiecznione przez poetę w wierszach, ostrzegając jednak, że zwiedzanie sa-
mego domu jest zabronione.
Można go oglądać z zewnątrz dodał
Czekając nieopodal gospody na ekipę włoską, odkrywaliśmy, w jakim stopniu poeta
był duszą Isla Negra. Póki tam mieszkał, ściągały do miasteczka tłumy młodych ludzi
z całego świata, mając za jedyny przewodnik tom dwudziestu wierszy o miłości. Chcieli
jedynie popatrzeć na niego przez chwilę, a gdyby się dało poprosić o autograf, ale
na ogół wystarczało im znalezć się w tym miejscu. Gospoda była wówczas gwarnym
i wesołym przybytkiem rozrywki, gdzie Neruda wpadał od czasu do czasu okryty ja-
kimś kolorowym ponczem, w andyjskiej czapeczce, potężny i dostojny jak jakiś pa-
pież. Przychodził zadzwonić, bo własnego telefonu pozbył się dla większego spoko-
ju, albo ugodzić siÄ™ z wÅ‚aÅ›cicielkÄ…, doñÄ… ElenÄ…, co do kolacji dla grona przyjaciół, którÄ…
wydaje wieczorem. Oznacza to, że kuchnia gospody musiała być szczególnie wyszu-
kana, bo Neruda słynął jako ekspert od przysmaków tego świata i znał się na gotowa-
niu jak zawodowy kucharz. Odznaczał się tak wyrafinowanym smakiem, że przywiązy-
wał wagę do najdrobniejszych szczegółów dotyczących nakrycia stołu i potrafił zmie-
niać obrus, zastawę i sztućce dotąd, aż idealnie pasowały do potraw, jakie miały być po-
dane. DwanaÅ›cie lat po jego Å›mierci wszystko opustoszaÅ‚o. Doña Elena wyjechaÅ‚a do
Santiago, przytłoczona troskami, jakie wywołuje tęsknota, i gospoda chyli się ku upad-
kowi. Pozostaje tu jednak ślad po wielkiej poezji: od czasu ostatniego trzęsienia ziemi
w Isla Negra występują nieustannie wstrząsy sejsmiczne, regularnie co dziesięć-piętna-
ście minut codziennie i co noc.
Ziemia drży nieustannie w Isla Negra
Znalezliśmy dom Nerudy stojący w cieniu strzegących go sosen, otoczony z czte-
rech stron prawie metrowej wysokości płotem, którym poeta odgrodził od świata swoje
życie prywatne. Teraz ze sztachet wyrastają już gałązki. Napis ostrzega, że dom został
opieczętowany przez policję i że zabrania się wchodzić i fotografować. Karabinier, który
51
co jakiś czas robił obchód, wyraził się jeszcze dosadniej: Tu wszystko jest zabronio-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]