[ Pobierz całość w formacie PDF ]
suknię, mieszkanie, sławę i na tym podobne ozdoby i urządzenie sceny?
3. Trzy są twe części składowe: ciało, dech, rozum. Z tych dwie pierwsze są twymi tak długo,
jak długo się o nie starać musisz, a jedynie trzecia jest twoją bezwzględnie. A jeżeli oddalisz
od siebie, to jest od swego umysłu, wszystko to, co inni czynią lub mówią albo coś sam
uczynił lub powiedział, i to, co cię niepokoi jako przyszłość, i to, co z tobą jest złączone, ale
od wyboru niezawisłe jako własność ciała, które cię otacza, i tchu z nim spojonego, i to, co
toczy nurt życia zewnątrz ciebie płynący, tak by twa zdolność umysłowa, wyjęta ze związku z
tym, co jest z tobą złączone przeznaczeniem wspólnym, czysta i niezawisła żyła w zakresie
siebie samej, postępując sprawiedliwie i chcąc tego, co się dzieje, i mówiąc prawdę, jeżeli
oddalisz- powtarzam- od tej woli twej to, co z nią jest złączone na podstawie wpływów
zewnętrznych, i przyszłość, i przeszłość, a stworzysz z siebie to, czym jest Empedoklesowa
"kula okrągła, dumna z otaczającej ją samotności", a starać się będziesz jedynie o to życie,
którym żyjesz, to jest o terazniejszość- będziesz mógł przeżyć resztę życia aż do śmierci bez
niepokoju, w zgodzie a z miłością dla twego demona.
4. Częstom się dziwił, jak to każdy siebie więcej miłuje niż innych, a swój sąd o sobie własny
ceni mniej niż sąd innych. Gdyby więc bóg przystąpił do kogo lub nauczciel rozumny i
polecił mu nic w duszy nie pomyśleć i nie postanowić, czego by i głośno nie objawił na
zewnątrz, nie wytrzymałby tego ani przez dzień jeden. O tyle więcej lękamy się bliznich, co
też oni o nas pomyślą, niż siebie samych.
5. Jakżeż bogowie, którzy wszystko urządzili pięknie i z miłością dla ludzi, to tylko mogli
przeoczyć, że niektórzy z ludzi, nawet bardzo zacni i z bóstwem jakby przymierzem ścisłym
związani, a dla uczynków zbożnych i dzieł pobożnych z bóstwem w stosunku poufałości
pozostający, raz zmarłszy, już nigdy na powrót nie otrzymują bytu, lecz na zawsze gasną?-
Jeżeli tak jest istotnie, bądz przekonany, że gdyby powinno było być inaczej, to zrobiliby to
byli. Gdyby to bowiem było słuszne, to byłoby i możliwe, a gdyby to było zgodne z naturą, to
byłaby to z sobą przyniosła natura. Z tego więc, że tak nie jest (jeżeli tak nie jest), nabierz
wiary, że tak być nie powinno było. I sam bowiem widzisz, że to dociekanie jest chęcią
prawowania się z bóstwem, a nie prawowalibyśmy się tak z bogami, gdyby nie byli
najlepszymi i najsprawiedliwszymi. A jeżeli tak jest, to z ominięciem słuszności i rozsądku
nie przeoczyliby żadnego zaniedbania w urządzeniu spraw wszechświata.
6. Przyzwyczaja] się i to nawet czynić, w czego powodzenie wątpisz. Toż i ręka lewa, chociaż
dla braku przyzwyczajenia w czym innym niezgrabna, włada uzdą mocniej niż prawa.
Przyzwyczaiła się bowiem do tego.
7. Myśl o tym, w jakim stanie ciała i duszy powinna cię zabrać z sobą śmierć i jak krótkie jest
życie, jak przepastna wieczność, przeszłość i przyszłość, jak krucha wszelka materia!
8. Należy rozważać, czym jest przyczyna obnażona z osłony, jakie są cele działań, czym jest
ból, czym rozkosz, czym śmierć, czym sława, kto sam jest sprawcą własnego niepokoju, jak
nikt nikomu nie staje w drodze, jak wszystko polega na sądzie!
9. W korzystaniu z zasad trzeba być podobnym do zapaśnika, nie gladiatora. Gdy ten bowiem
miecz, którym włada, rzuca- ginie, tamten zaś ma zawsze rękę i nic innego nie potrzebuje jak
ją zacisnąć.
10. Rozważać należy, czym są rzeczy same, rozdzielając je na tworzywo, przyczynę, cel.
11. Co za moc ma człowiek! Czynić to tylko, co zasłuży na pochwałę boga, i wszystko
przyjmować, co mu przeznaczy bóg!
12. Z tego, co jest następstwem natury, nie należy czynić wyrzutów bogom, bo oni ani
chętnie, ani niechętnie nie błądzą; ani ludziom, bo i ci nie błądzą, chyba niechętnie. A więc
nie należy nikomu czynić wyrzutów.
13. Jakże jest śmieszny i obcy życiu człowiek, który dziwi się jakiemukolwiek zdarzeniu w
życiu!
14. Albo konieczność przeznaczenia i porządek niezmienny, albo opatrzność dobrotliwa, albo
mieszanina bezpańskiej przypadkowości. Jeżeli więc konieczność niezmienna, dlaczegoż z
nią walczysz? Jeżeli opatrzność, skłonna do przebaczenia, zasłuż sobie na pomoc bóstwa. A
jeżeli mieszanina bez-rządna, to ciesz się, że w takim wirze masz w sobie samym umysł jako
kierownika. A gdy cię wir ze sobą unosi, niech unosi ciało, dech itd., umysłu bowiem nie
porwie z sobą.
15. Zwiatło lampy błyszczy i siły swej nie traci, aż zgaśnie, a w tobie miałyby przedtem
zgasnąć prawda, sprawiedliwość i roztropność?
16. Jeżeli ci ktoś dał sposobność do przypuszczenia, że zbłądził, spytaj się: czy ja wiem, że to
błąd? A jeżeli nawet zbłądził, pomyśl sobie, że sam siebie osądził i że podobny jest do tego,
który sam sobie twarz rozszarpuje. Kto nie chce, by człowiek zły błądził, jest podobny do
tego, kto nie chce, by drzewo figowe tworzyło sok w figach lub by niemowlęta płakały, by
koń nie rżał itp. inne objawy konieczne. Cóż bowiem ma innego robić, kto ma podobne
usposobienie? Jeżeliś niecierpliwy, ulecz je.
17. Co nie przystoi, nie czyń, tego; co nie jest prawdą, nie mów tego. Od ciebie bowiem niech
to zależy!
18. Patrzeć na całość: czym jest to, co stwarza w tobie wyobrażenie, i rozłożyć na części ze
względu na przyczynę, materię, cel i czas, w którym będzie musiało przestać istnieć.
19. Odczujże raz, że masz w sobie coś szlachetniejszego i bardziej boskiego niż to, co budzi
namiętność i w ogóle rządzi tobą jak marionetką. W jakim stanie jest w tej chwili mój umysł?
Czy go też nie wypełnia strach? Czy nie podejrzliwość? Czy nie żądza? Czy nie co innego w
tym rodzaju?
20. Po pierwsze: nic na oślep i nic bez celu. Po wtóre: nic innego nie mieć na względzie jak
cel społeczny.
21. Wnet będziesz nikim nigdzie- a tak samo będzie z tym, co teraz widzisz i z ludzmi, którzy
teraz żyją. Wszystko bowiem rodzi się dla zmiany, przemiany i zniszczenia, aby co innego w
to miejsce mogło powstać.
22. Wszystko polega na sądzie. A ten zawisł od ciebie. Usuń więc sąd, jeżeli chcesz, a jak
żeglarzowi, który opłynął skałę, uśmiechnie ci się cisza, spokój i zatoka od fal bezpieczna.
23. Każde działanie z osobna wzięte, jeśli ustanie w czasie stosownym, nie ponosi żadnej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]